Ανάγκες διαφορετικές τότε, χρόνια σκληρά από το φύτεμα του καπνού και της σωματικής εργασίας, όλοι είχαν ανάγκη μετά την μεγάλη κούραση λίγη ξεκούραση, ένα ξέσπασμα μια μέρα ξεγνοιασιάς. Το Πανηγύρι ήταν ότι καλύτερο όπως και σε όλα τα χωριά της Ελλάδος.
Σήμερα όμως όλα αυτά έφυγαν. Άλλαξαν τα πράγματα, οι αγωνίες ίδιες, τα προβλήματα μεγαλύτερα και διαφορετικά. Ο κόσμος δεν έχει την ανάγκη του Πανηγυριού. Οι παραδόσεις τα ήθη και τα έθιμα άλλαξαν. Ίσως οι γεροντότεροι αναπολούν πλέον τέτοιες εποχές και συνήθειες. Το μόνο που έχει μείνει σήμερα είναι πως μερικές οικογένειες μπορεί να ψήσουν ένα αρνί.
 |
| ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΟΙ ΚΑΤΟΥΝΙΩΤΕΣ ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΜΠΛΙΤΣΑ |
Στην Κατούνα τα παλιότερα χρόνια το καθιερωμένο πανηγύρι πραγματοποιούταν δυο φορές το χρόνο, μία φορά στις 15 Μαΐου με το παλιό ημερολόγιο του Αγίου Αθανασίου όπως έλεγαν όπου έψηνε όλο το χωριό αρνιά και στις 10 – 17 Οκτωβρίου εμποροπανήγυρη –ζωοπανήγυρη…
Με το που τέλειωνε η εμποροπανήγυρη στην Αμφιλοχία τον Οκτώβρη, άρχιζε της Κατούνας. Φυσικά σήμερα τα πανηγύρια δεν έχουν καμία σχέση με όλα αυτά. Άλλες εποχές τότε, άλλες οι ανάγκες του κόσμου. Ξεχάσαμε την κινητή μαγαζούπολη που ερχόταν για λίγες μέρες τότε που στήνονταν τα παραπήγματα, σκηνές πρόχειρες, όλα της στιγμής και αν έπιανε και καμιά «μπόρα» τότε να έβλεπες τι γινόταν.
Ο κόσμος πηγαινοερχόταν πάνω – κάτω παζάρευε μέχρι την τελευταία μέρα που τέλειωνε το παζάρι. Όλος ο κεντρικός δρόμος της Κατούνας γέμιζε με καταστήματα όλων των ειδών.
Πανέξυπνοι οι μικροπωλητές προσπαθούσαν με διάφορα κόλπα να πουλήσουν την πραμάτεια τους στ’ αυτιά μου έρχεται η φωνή «εδώ ο τρελάκιας» ήταν ένας από αυτούς που φώναζε και με διάφορα τεχνάσματα προσπαθούσε να πουλήσει.
Το θετικό με τους μικροπωλητές είναι ότι ήταν γεμάτη αισιοδοξία και με αυτή πολεμούσαν την φτώχεια τους. Θυμόταν εύκολα την γριούλα που πέρασε την προηγούμενη μέρα και παζάρευε και άλλαζαν τρόπο πλασαρίσματος του προϊόντος την άλλη. Υφάσματα –ρούχα κοσμήματα, παιχνίδια και ότι βάζει ο νους.
 |
| ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ |
Εμείς τότε μικροί σε ηλικία κυνηγούσαμε τον καραμελά με τα μαντζούνια και τα κοκοράκια αλλά και τις υπαίθριες παραστάσεις συνήθως όπως του Τζιμ Αρμάου και του Σαμψών, ο Γύρος του θανάτου συνάρπαζε όλους, αλλά οι κούνιες με τα αλογάκια και τις βάρκες τραβούσαν τους μικρότερους. Κάτι σαν Λούνα παρκ.
Εκεί πιο πέρα ρίχναμε στους στόχους με τα όπλα κανένα δεν πετύχαινε το κέντρο του στόχου το ίδιο παθαίναμε και με τους κρίκους που σημαδεύαμε τα μπουκάλια έτσι ώστε να περαστούν στο λαιμό τους. 10 κρίκοι ένα τάλιρο.
Γλέντι παλιακό, παραδοσιακό διοργάνωνε τελευταία και ο Θωμάς Καρφίτσας για το πανηγύρι της Κατούνας.
Φέτος έλεγε ο μπάρμπα Μήτσος έφερε γερά ονόματα ο Θωμάς και αναβίωσε το πανηγύρι του χωριού.
Να σημειώσουμε πως η Κατούνα τέτοιες μέρες είχε το πανηγύρι της και γέμιζε ο τόπος από ψητά αρνιά, κάθε σπίτι έψηνε το αρνί του, το πανηγύρι ήταν στις 15 Μάη.
Κάποτε ο κόσμος τα είχε ανάγκη τα πανηγύρια λόγω της σκληρής δουλειάς των χωραφιών και έβγαινε να ξεσκάσει να πει και το εννοούσε τότε “Χρόνια πολλά από το παγγύρ”
Απο γυναίκες σπάνια έβλεπες στα κλαρίνα, τα τραγούδια ήταν πολύ βαριά και μερακλήδικα για μερικούς. Έδινες νούμερο για χορό και σ’ έπαιρνε η σειρά το πρωί.
Παλιότερα πανηγύρια με κλαρίνα και ονόματα έφερνε ο μπάρμπα Κώστα Νάκος, οι Μαυρομματαίοι, οι Μαγκλαραίοι, οι Κατραίοι, οι Μπλιτσαίοι Σωτήρης Νάκος, ο Αλέκος Σαπάτης, ο Σπύρος Μπαλαγιώργας αργότερα ο Στράτος Μούχας, o Άγγελος Λύσαρης και άλλοι πολλοί.
Από ονόματα Τάκης Καρναβάς, Τουρκοβασίλης, Σαλέας Αννούλα Τσαχάλου Χαλκιάδες, Μακρυγιωργαίοι, Βαγγελιώ Χριστιά, Φιλιώ Πυργάκη, Γιούλα Κοτρώτσου.
Ακολούθησαν δύο ανταγωνιστές ο Βαγγέλης Μπακογεώργος και ο Γιάννης Ζωγάκης, έφερναν τις καλύτερες “ζυγές”, πότε μαζί, πότε χωριστά.
Η αναβίωση των πανηγυριών στο ξηρόμερο και στην Κατούνα συνεχίζονταν μέχρι χθες από το Θωμά Καρφίτσα.
Σε κάθε πανηγύρι τότε, τις δεκαετίες 60-70-80 έφερναν τουλάχιστον 4 “ζυγές” κλαρίνα στο πανηγύρι και κρατούσε μέρες.
Όλοι “κλαριτζίδες” τότε κοιμόταν στο ξενοδοχείο το “ΑΚΑΡΝΑΝΙΚΟΝ” των αδελφών Ζέλου ήταν το μόνο ξενοδοχείο στο Ξηρόμερο τότε.
 |
| ΠΑΡΕΑ ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΟΥ ΣΙΜΟΥ ΣΚΥΦΤΟΥΛΗ ΣΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΥΝΑΣ ΖΑΒΕΡΔΙΑΝΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΟΥΝΙΩΤΕΣ |
Ο μπαρμπα-Χαρίλης με τη λοταρία και κατουνιώτες αβανταδόρους μάζευε πολύ κόσμο και το μπαλάκι όλο έπεφτε και κείνη τη στιγμή ο πάγκος κουνιόταν πέρα δώθε από τους επιτήδειους.
Πιο πέρα άλλος με μαγικούς αριθμούς όλο τράβαγες και κι όλο ψιλολόγια κέρδιζες, για να μας αποδείξει ο κύριος πως ήταν όλα τυχερά μόλις τράβαγε κλήρο αυτός κρυφό όλο μεγάλα δώρα έπεφταν.
Τι να πρωτοθυμηθώ….
Το μπάρμπα που πουλούσε σκόνη για το τσίμπημα των φιδιών, έχοντας στην πλάτη του κρεμασμένα πολλά φίδια μέσα σ’ ένα κουτί κατάλληλα διαμορφωμένο έτσι ώστε να φαίνονται.
Οι τραγουδίστριες ερχόταν από νωρίς το απόγευμα και έκαναν βόλτα πάνω κάτω για να τις δει ο κόσμος μετά πήγαιναν στο ξενοδοχείο του Ζέλου «το ακαρνανικόν» να ξεκουραστούν για να είναι φρέσκες το βράδυ που θα έβγαιναν στο πάλκο.
 |
| Οι γυναίκες της Κατούνας καλοντυμένες με τα καινούργια φουστάνια, συμμετείχαν στα πανηγύρια. (Καφενείο Μαυρομμάτη) |
Όταν έπεφτε ο ήλιος άρχιζαν οι δοκιμές των κλαρίνων έδιναν το παρόν πως ήρθαν. Δεν υπήρχαν αφίσες και τέτοια, η διαφήμιση γινόταν από στόμα σε στόμα όλοι ήξεραν πως αφού υπάρχει πανηγύρι θα έχει και κλαρίνα.
Αρκετοί μαγαζάτορες δοκίμαζαν την εμπειρία αυτή, άλλοι στα καφενεία τους άλλοι σε πρόχειρες υπαίθριες κατασκευές. Έξω η φτώχεια τα βράδια για όλους, έστηναν το χορό μέχρι πρωίας…
Παρουσιάζουμε και ένα έγγραφο που αναφερόταν στο πανηγύρι της Κατούνας από τα ΓΑΚ το 1935 Β πανηγύρι 10 – 17 Οκτωβρίου
ΜΕΓΑΛΗ ΕΜΠΟΡΟΖΩΟΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΚΑΤΟΥΝΗΣ (ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΑΡΙΘ. 711
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΤΟΥΝΗΣ
Διακηρύττει ότι: Από 10-15 Οκτωμβρίου ε.ε. Θέλει ενεργηθή ενταύθα η ετήσια Εμποροζωοπανύγυρις.
Κατά ταυτήν θέλουσιν εισκομισθή παντός είδους εμπορεύματα εκ της Αιτωλ/νίας Άρτης Ηπείρου, Πατρών, Αθηνών και της λοιπής Ελλάδας, μέγας δε θα είναι ο αριθμός των αγοραστών.
Ιδίως ζώα μικρά και μεγάλα θα εκτεθούν προς πώλησιν. Κοινοτικός δασμός δε υφίσταται εν Κατούνη.
Οι κάτοχοι ίπων και ημιόνων δέον να φέρωσι μεθ’αυτών τα πιστοποιητικά κυριότητος συμφώνως τω κώδικι περί στρατιωτικών εισφορών προς αποφυγήν των συνεπειών του νομού ως και οι κάτοχοι μικρών και μεγάλων ζώων.
Οι επιθυμούντες να προσέλθωσιν, θα τύχωσι παρ’ημίν πάσης συνδρομής και ευκολίας.
Οι κ.κ. Δήμαρχοι και οι πρόεδροι των κοινοτήτων προς ους αποστέλλεται η παρούσα παρακαλούνται όπως δόσωσιν εις αυτήν ευρείαν δημοσιότητα.
ΕΝ ΚΑΤΟΥΝΗ ΤΗ 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1935
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ
Αποσπάσματα από το β’ τόμο του βιβλίου
“Οι δάφνες δεν έφτασαν για όλους”
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Δ. ΚΟΥΤΙΒΗΣ